>>Thủ tướng Nhật Bản từ chức
>>Bộ trưởng tài chính Nhật thành thủ tướng
Không có bất kỳ một lời buộc tội chính thức nào được đưa ra. Không ai có thể lý giải một cách cặn kẽ nguyên nhân khiến vị Thủ tướng mới lên cầm quyền được 8 tháng đã phải nói lời chia tay. Ông Hatoyama từng được kỳ vọng rất nhiều khi nhậm chức hồi tháng 8/2009.
Đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ) của ông đã chấm dứt 54 năm cầm quyền liên tục của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ II. Nhưng cuối cùng luồng gió mới mà Hatoyama mang lại đã khiến cả nước Nhật toát mồ hôi với những diễn biến nhanh chóng làm xáo trộn chính trường.
Ông Hatoyama từ chức hôm 2/6
Mới hôm 31/5, ông Hatoyama còn “hùng hồn” tuyên bố sẽ không từ chức bất chấp nguy cơ tan rã hiển hiện khi Đảng Dân chủ Xã hội (SDP) tuyên bố rút khỏi liên minh cầm quyền.
Có lẽ, hai sự kiện được nhiều người nhắc đến nhất khi nói về sự ra đi của ông Hatoyama là vấn đề căn cứ Futenma và việc ông Hatoyama cách chức bà Mizuho Fukushima, chủ tịch SDP, khiến đảng này tuyên bố rút khỏi liên minh cầm quyền. Cả hai sự kiện này tuy hai nhưng lại là một và đều liên quan đến Futenma, liên quan đến Mỹ, trong đó có Tổng thống Barack Obama.
Tân Thủ tướng Naoto Kan
Ngày 28/5, sau cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Barack Obama, Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama đã ra quyết định cuối cùng về Futenma, theo đó căn cứ này sẽ không được di dời khỏi đảo Okinawa – trái với lời hứa mà ông Hatoyama đã đưa ra khi vận động tranh cử.
Ngay sau đó, trước khi lên đường sang Hàn Quốc dự hội nghị thượng đỉnh ba nước Trung-Nhật-Hàn, ông Hatoyama đã đặt bút ký cách chức bà Mizuho Fukushima, Chủ tịch Đảng Dân chủ Xã hội Nhật Bản, ra khỏi nội các. Ngay lập tức, SDP tuyên bố rút khỏi liên minh. Vậy liệu có phải chính cuộc điện đàm với Tổng thống Barack Obama đã “chỉ đường” cho ông Hatoyama đưa ra các quyết định trên?
Bà Mizuho Fukushima từng là "cái gai" trong vấn đề Futenma
Một số hãng truyền thông Nhật Bản mô tả cuộc điền đàm giữa Tổng thống Obama và Thủ tướng Hatoyama là một cuộc nói chuyện “thân mật”. Hai vị lãnh đạo này còn hẹn nhau sẽ gặp lại vào Hội nghị Thượng đỉnh G-20 và G-8 tại Canada vào đầu tháng 6 này.
Tổng thống Obama còn bày tỏ lời cám ơn Thủ tướng Hatoyama vì đã soạn thảo tuyên bố chung của Ủy ban Tham vấn An ninh Nhật-Mỹ về vấn đề di chuyển căn cứ quân sự Futenma. Báo chí Nhật mô tả tâm trạng của ông Hatoyama sau cuộc điện đàm này như sau: “Thủ tướng Hatoyama rời khỏi dinh Thủ tướng và nói với giọng hài lòng rằng: Thời tiết thật là đẹp”. Có lẽ ông Hatoyama đã biết trước những gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Ông Hatoyama đã làm hài lòng đồng minh Mỹ
Trước đó, bà Fukushima, chủ tịch Đảng Dân chủ Xã hội từng nhiều lần cảnh báo rằng bà sẽ phản đối mọi quyết định và chính sách nếu tuyên bố chung này chỉ rõ quận Henoko là điểm đến của căn cứ Futenma, đồng thời sẽ từ chối ký vào văn kiện tại phiên họp của nội các. Điều này đã đưa nữ chính trị gia này vào thế đối đầu với Thủ tướng Hatoyama.
Một nguồn tin trong Chính phủ Nhật Bản cho biết: “Thủ tướng Hatoyama có thể đã có thái độ cứng rắn đối với SDP vào phút cuối cùng vì, ông bị phấn khích bởi cuộc thảo luận thành công với Tổng thống Obama”. Việc loại bà Fukushima ra khỏi cuộc chơi đã giúp ông Hatoyama, hay đúng hơn là Mỹ đạt được mục đích về Futenma.
Căn cứ quân sự Futenma của Mỹ vẫn còn đó sau những sóng gió trên chính trường Nhật Bản
Không biết ông Hatoyama được gì sau thỏa thuận về căn cứ quân sự Futenma của Mỹ trên đất Nhật. Chỉ biết rằng ông đã bỏ lại chiếc ghế Thủ tướng sau lưng. Không biết ông Obama mất gì sau cuộc điện đàm với ông Hatoyama, song ai cũng thấy căn cứ quân sự của Mỹ tại Okinawa đã không bị di chuyển. Mỹ vẫn “chắc chân” tại khu vực chiến lược quan trọng này.
Ông Naoto Kan, một người cũ trong nội các của ông Hatoyama đã lên làm Thủ tướng. Nước Nhật lại có một người chèo lái mới. Nhưng có lẽ con thuyền Nhật Bản hiện nay không chỉ có một bánh lái!
Ngọc Biên (Tổng hợp)